Dermatoskopia (ocena potencjalnej złośliwości)
Każda narośl skórna przed usunięciem badana jest makroskopowo, palpacyjnie, a w razie potrzeby dermatoskopowo.
Niektóre zmiany skórne należy wyciąć metodą tradycyjną oraz zbadać histopatologicznie.
Teoretyczne i techniczne podstawy badania dermatoskopowego
Dermatoskopia jest to nieinwazyjne badanie skóry. Zmiany skórne oglądane są specjalnym urządzeniem – niemieckim dermatoskopem Heine Delta 20. Pozwala on na ocenę struktury wewnętrznej znamienia, pieprzyka, guzka czy plamy na skórze. Oglądany obraz jest trójwymiarowy i dzięki oświetleniu diodowemu oraz 20 krotnemu powiększeniu niezwykle wyraźny. Ocena dermatoskopowa narośli skórnych wymaga doświadczenia. Aby rzetelnie ocenić w dermatoskopie zmianę skórną trzeba nie tylko odbyć kursy i szkolenia, ale mieć również wieloletnią praktykę w badaniu zmian na skórze. Jeżeli lekarz ma wątpliwości co do oceny dermatoskopowej, zmiana jest wycinana chirurgicznie i badana histopatologicznie. Badam wszelkiego rodzaju narośla skórne, guzki, pieprzyki, włókniaki, brodawki, plamy pigmentowe i naczyniowe. Pozwala to różnicować typowe znamię barwnikowe, znamię barwnikowe łączące, mieszane, dysplastyczne, czerniaka złośliwego, znamię błękitne, czerniaka młodzieńczego Reed, brodawkę łojotokową, brodawkę pospolitą, naczyniaka, nabłoniaka barwnikowego, zmiany krwotoczne.
Informacje, które należy zgłosić lekarzowi przed badaniem:
Aby przystąpić do badania lekarz musi poznać czas trwania zmiany skórnej i szybkość jej powiększania się. Pacjent powinien określić, jaka była początkowa barwa (czerwona, brunatna), czy występuje bolesność samoistna lub przy ucisku. Potrzebne są też informacje czy i co było wcześniej robione (wyciskanie, wycinanie, smarowanie maściami, wymrażanie). Należy opisać podobne przypadki w rodzinie i podać obciążenia dziedziczne chorobami nowotworowymi.
Jak należy zachowywać się po badaniu?
Należy zastosować się do zaleceń lekarza, w szczególności, jeśli wskazane jest usuniecie znamienia, badanie histopatologiczne lub inna dalsza diagnostyka. Badanie dermatoskopem nie daje ostatecznej diagnozy, natomiast jasno i konkretnie określa sposób dalszego postępowania. Nasze działanie nie niesie ze sobą żadnego ryzyka, można je powtarzać wielokrotnie, co jest zalecane przy większej ilości znamion, jeśli nie ma decyzji o ich usunięciu. Badanie wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.
Co powinno skłonić nas do zgłoszenia się do lekarza i do wykonania badania dermatoskopowego?
W ostatnich latach zwiększa się zachorowalność na czerniaka złośliwego skóry. Jest to wynikiem niedostatecznej ochrony skóry przed szkodliwymi wpływami promieniowania UV. Efekt „dziury ozonowej”, moda na opalanie i solaria, nie zawsze sprawdzone kosmetyki sprzyjają szybszemu starzeniu się skóry i powstawaniu zmian nowotworowych. Dermatoskopia ułatwia nam wykrywanie zmian we wczesnej fazie ich rozwoju. W szczególności powinniśmy zwrócić uwagę na zmiany pigmentowe na skórze, które powstały w ostatnim okresie, lub na stare znamiona, które zaczęły rosnąć i się zmieniać. Niepokojące mogą być zmiany koloru, kształtu, wypukłości, stany zapalne, swędzenie, krwawienie. Badamy również znamiona często drażnione, zahaczane i skaleczone (w miejscach, gdzie ociera odzież, tam gdzie się golimy lub depilujemy) oraz te w miejscach odkrytych, które często wystawiane są na działanie słońca.